skip to main |
skip to sidebar
تبرج
عبارت است از آشکارکردن زیبایی و نشان دادن زیبائیهای صورت و اندام و
اجزای تحریککنندۀ آنها، یا چنانکه در صحیح بخاری آمده است: تبرج عبارت از
آن است که زن زیبائیهای خود را نمایان سازد.
برای اینکه جامعه از
زیانهای خودآرایی و خودنمایی زن محفوظ بماند، و اندام زنان از هرزره در
آیی مصون بماند، و حیا و عفت زنان به تباهی نگراید و برای اینکه مردان از
تحریک و سر به هوایی دور بمانند، خداوند علیم و حکیم زنان را از تبرج نهی
فرموده است، چون او از ضعف و ناتوانی انسان در برابر مسائل جنسی و گرفتاری
جوانان در این رابطه آگاه است.
پس ای زنان مسلمان! به فرامین الهی گوش
فرا دهید اگر واقعاً مؤمن هستید: ﴿ وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ
أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ
إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى
جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ
آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاء
بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي
أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ
التَّابِعِينَ غَيْرِ أُوْلِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ
الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاء وَلَا يَضْرِبْنَ
بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا
إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ﴾
[النور: 31].
«و به زنان مؤمن بگو چشمهای خود را (از نگاه به نامحرم)
فرو گیرند، و شرمگاهشان را حفظ کنند، و زینت خود را آشکار نکنند؛ جز آنچه
از آن که (طبعاً خودش) نمایان است، و باید (اطراف) مقنعههای خود را بر
گریبآنها یشان بیفکنند (تا چهره و گردن و سینه با آن پوشیده گردد) و زینت
خود را آشکار نسازند؛ مگر برای شوهرانشان، یا پدرانشان، یا پدر
شوهرانشان، یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان، یا برادرانشان یا پسران
برادرانشان، یا پسران خواهرانشان یا زنان (هم کیش) شان یا بردگانشان یا
مردان (سفیه) خدمتکاری که رغبتی (به زنان) ندارند، یا کودکانیکه بر
شرمگاه زنان آگاهی نیافتهاند، و (زنان) نباید (هنگام راه رفتن) پاهای خود
را (به زمین) بکوبند، تا آنچه از زینتشان را که پنهان کردهاند، دانسته
شود، و ای مؤمنان! همگی به سوی الله توبه کنید، تا رستگار شوید».
بدانید که منظور از کلمۀ خمار که خداوند میفرماید: ﴿ وَلْيَضْرِبْنَ
بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ ﴾ سرانداز است، یعنی آن چیزیکه سر را
میپوشاند، حال میخواهد روسری باشد یا مقنعه و چادر. و منظور از کلمۀ
جیوبکه در آیه آمده است، قسمت شکاف سینه یعنی بازبودن یقه است، پس معنای
این کلمه را خوب دریابید و متوجه مطلب باشید و غافل نشوید از اینکه خداوند
متعال به هر زن مسلمانی دستور میدهد که سینه و گردنش را بپوشاند، نه
اینکه فقط سر خود را بپوشاند و بس! چونکه میفرماید: ﴿ وَلْيَضْرِبْنَ
بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ ﴾ و این عبارت کاملاً صراحت دارد بر
اینکه بر زن واجب است که سراندازی داشته باشد تا سر و سینهاش را بپوشاند،
در این صورت اگر زنی سراندازش را برداشت و سر و سینهاش را برهنه کرد، پاس
حرمت فرمان خداوند متعال را نداشته است، و در زمرۀ گناهکاران جسوری در
میآید که به هیچ وجه به خشم و کیفر الهی نمیاندیشند!
ای زنان مسلمان!
به این فرمان خداوند ﴿ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ﴾ توجه داشته باشید که
برای زینت و زیور و آرایش، عضو مشخص و لباس معینی را تعیین نکرده است، این
عبارت با صراحت کامل دلالت بر این میکند که هریک از اعضای بدن زن
میتواند به شکلی موضع زینت و وسیلة فتنهانگیزی باشد، و زن مؤمن و متقی
کسی است که به خاطر خوف و ترس از خشم و کیفر الهی به این فرمان توجه کرده و
دقیقاً به آن عمل کند.
و زینت هر چیزی است که به جمال و زیبایی
بیافزاید (ر. ک. لسان العرب) و منظور از زینت نه فقط این است که زن خود را
به طلا و جواهرات و لباسهای فاخر بیاراید و یا اینکه خود را با رنگ و
روغنهای گوناگون آرایش کند، بلکه زینت و بزرگترین زینت همان مواضع
فتنهانگیزی است که خداوند در اندام زن قرار داده و آن همه زیبایی اندام و
همآهنگی اعضا را در سرشت وجود او بودیعت نهاده است.
خداوند که این آیه
را در قرآن فرو فرستاده است، میدانسته است که بعضی از زنان هستند که خود
سرانداز را وسیلة برای آرایش و فتنهانگیزی قرار میدهند و از آن طریق به
زیبایی خود میافزایند، به طوریکه چادر یا روسری را دور صورتشان میگیرند
و گوشههایش را چپ و راست میاندازند و با انواع زر و زیور آن را تزیین
میکنند، یا اینکه قسمتی از موهای شفاف خود را روی پیشانیشان میریزند یا
آن را به شکل تاج در میآورند و به این وسیله صورتشان را بسیار زیباتر از
آنچه هست، نشان میدهند. در نتیجه خود چادر و مقنعه یا روسری، منظرة
تماشایی برای چشمچرانان میشود درست برخلاف آنچه که خداوند خواسته است که
چادر یا مقنعه و یا روسری وسیلة برای پوشانیدن زینتهای زن و اعضای
فتنهانگیز او باشد. جالب این استکه این زنانکه چادر یا مقنعه و یا
روسریهای این چنینی به سر میکنند، گمان دارند که فرمان خداوند را اطاعت
کردهاند و همانطور که خداوند خواسته است، اندام خودشان را پوشانیدهاند!
این فریبکاران باید بدانند که خداوند از درون آنها که انباشته از عشق و
تمایل به زیبایی و خودآرایی است با خبر است، و از نیرنگها و فریبهایی که
در دل آنهاست چیزی بر او پوشیده نیست، خداوند میداند که چنین زنانی شیفته
و دلباختۀ آنند که زیبا و فریبا به نظر آیند و پسند و تحسین هر کس را که
آنها را میبیند برانگیزند، هر چند که این اعمال جلف و زشت به وسیلۀ
سرانداز انجام گیرد، تبرج و خودآرایی است که خشم خداوندی را برمیانگیزد و
گناهی است که مستوجب کیفر و عقاب است و به خاطر همین است که خداوند به
دنبال عبارت ﴿ وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ﴾ عبارت ﴿
وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ﴾ را آورده است، تا این مطلب را بفهماند که
روسری و مقنعه و چادری که توأم با آرایش و تزئین باشد، پوشش کاملی نیست،
حال اگر در عبارت ﴿ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا
يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ﴾ یعنی: «و نباید پاهای خودشان را چنان بر زمین
گذارند که زیور و زینت پنهان آنها آشکار شود» تدبر و اندیشه کنید، خواهید
فهمید که خداوند متعال از جلب نمودن به زیبایی و زینت نهی میکند، اگر چه
این زینت پوشیده شده باشد، مثلاً درست است که لباس تنگ و چسبان زیبایی بدن
را میپوشاند ولی طوری است که به هنگام تکان خوردن و راه رفتن و جابجا شدن
همۀ پیچ و تابهای هیکل زن از آن نمایان است. همچنین گاهی اوقات صدای بعضی
زیور آلات پنهان به هنگام حرکت و راه رفتن شنیده میشود، این مورد نهی
خداوند است و بعد در آیة که مربوط به همسران رسول اکرم صلی الله علیه وسلم
است که زنان مؤمن و فرمانبردار و عابدی به شمار میرفتند، تدبر و اندیشه
کنید، خداوند خطاب به آنان میفرماید [الأحزاب: 32] «در گفتار خود نرمی و
لطافت نشان ندهید که بیمار دلان با شنیدن آن به طمع بیفتند». خواهید فهمید
که حتی تبرج و خودآرایی در مورد صدا هم وجود دارد، صداییکه توأم با نرمی و
عشوه و غنج و دلال باشد، مصداق تبرج است و نیز در سخن رسول اکرم صلی الله
علیه وسلم دقت کنید که فرموده است: «إذا خرجت المرأة متعطرة فإنها زانية»
«هرگاه زنی خود را با انواع عطرها خوشبو کند و از خانه خارج شود، مانند آن
است که زنا کرده است». و این ثابت میکند که عطر زدن و خوشبو کردن بدن و
لباس و جلب نمودن نظر مردم به طور عمومی با همین بوی خوش هم میتواند مصداق
تبرج قرار بگیرد، از ام سلمه نقل شده است که اسماء دختر ابوبکر خدمت رسول
اکرم صلی الله علیه وسلم رسید، در حالیکه جامۀ نازکی بر تن داشت، آن حضرت
از وی روی برگرداند و فرمود: ای اسماء بدانکه وقتی زن به سن بلوغ میرسد،
صلاح نیست که چیزی از او دیده شود مگر این و این. و به صورت و دو دستش
اشاره فرمود. خداوند به زن اختیار داده است و او را آزاد گذارده است که
صورت و دو دستش را نپوشاند، ولی بدون هیچ آرایشی، پس اگر صورتش را با انواع
رنگها آرایش کرد، یا چشم و ابرو و لبهای خود را درست کرد، بر او واجب
است که زینب صورت خود را با روبند و نقاب بپوشاند و هنگامیکه دستها و
انگشتان خود را آرایش و تزئین کرد بر او واجب است که آرایش دستهایش را با
دستکش بپوشاند، زیرا خداوند فرموده است: ﴿ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ﴾
«زینتهای خود را آشکار نکنند».
پس ای صاحبان عقل و ای اندیشمندان، در
آیات خداوند و سخنان پیامبرش تدبر کنید و در حکمت و ادبیکه در آن نهفته
است بیاندیشید، و شدت این احتیاط را دریابید، و از آنچه که موجب لغزش و
گمراهی شما میشود، سخت برحذر باشید! محکمتر و راسختر از این قانون چه
میتواند باشد؟! خداوند به زن فرمان میدهد که نباید چشمی به جز چشم شوهرش
از زیباییهای او بهره گیرد و نباید گوشی به جز گوش شوهرش سخنان شیرین او
را بشنود و نباید هیچ کس به جز شوهرش بوی خوش او را استشمام کند و نباید
هیچ کس به جز شوهرش از آرایش و جواهرات پنهانی او باخبر باشد، تا اینکه
بدین ترتیب در سنگر محکم و دژ پایدار و امنی قرار بگیرد و از نگاههای
پلیدان و بیشرمان دور بماند.
پس هنگامیکه مردم به این صراط مستقیم و
راه راست بازگشتند و حکمت و فلسفه فرمانهای خداوند علیم و حکیم را
فهمیدند، درمییابند که خداوند متعال از چیزی نهی نمیکند و انسان را از آن
باز نمیدارد مگر اینکه برای او ضرر قابل توجهی داشته باشد و به هیچ چیز
انسان را وا دار نمیکند و انجام هیچ کاری را به او دستور نمیدهد، مگر
آنکه برای او خیر و منفعت فراوانی در بر داشته باشد. خداوند خواسته است که
با قانون گذاریها و آیات ارزشمندش ما را حفظ نماید و تربیتمان کند.
اعوذبالله من الشیطن الرجیم
بِسْــــــــــــــــــمِ اﷲِالرَّحْمَنِ الرَّحِيم
اي كساني كه ايمان آوردهايد ! نبايد گروهي از مردان شما گروه ديگري را
استهزاء كنند ، شايد آنان بهتر از اينان باشند ، و نبايد زناني زنان ديگري
را استهزاء كنند ، چهبسا آنان از اينان خوبتر باشند ، و همديگر را طعنه
نزنيد و مورد عيبجوئي قرار ندهيد ، و يكديگر را با القاب زشت و ناپسند
مخوانيد و مناميد . ( براي مسلمان ) چه بد است ، بعد از ايمان آوردن ،
سخنان ناگوار و گناهآلود ( دالّ بر تمسخر ، و طعنه زدن و عيبجوئي كردن ، و
به القاب بد خواندن ) گفتن و بر زبان راندن ! كساني كه ( از چنين اعمالي و
اقوالي ) دست برندارند و توبه نكنند ، ايشان ستمگرند ( و با سخنان نيشدار ،
و با خردهگيريها ، و ملقب گرداندن مردم به القاب زشت و توهينآميز ، به
ديگران ظلم ميكنند ) .
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا
يَسْخَرْ قَومٌ مِّن قَوْمٍ عَسَى أَن يَكُونُوا خَيْراً مِّنْهُمْ وَلَا
نِسَاء مِّن نِّسَاء عَسَى أَن يَكُنَّ خَيْراً مِّنْهُنَّ وَلَا
تَلْمِزُوا أَنفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الاِسْمُ
الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَن لَّمْ يَتُبْ فَأُوْلَئِكَ هُمُ
الظَّالِمُونَ
سوره حجرات آيه 11